’’Η γνώση είναι δύναμη’’. Ένα πρόβλημα επιλύεται τόσο πιο εύκολα, όσο περισσότερα ξέρουμε γι’ αυτό. Με γνώμονα αυτό το γεγονός ας δούμε τι είναι ακριβώς αυτό που όλοι γνωρίζουμε ως ακμή.
Ακμή λοιπόν, ορίζεται η παθολογική υπερέκκριση σμήγματος από τους τριχοσμηγματογόνους θύλακες στο πρόσωπο, ράχη ή και στέρνο. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση μικροβιακού πληθυσμού, γνωστού ως propioniobacter acnes (P.A) που φυσιολογικά βρίσκεται εκεί αλλά σε μικρότερη ποσότητα. Όταν, για κάποιους λόγους, αρχίζει ν’ αυξάνεται η παραγωγή σμήγματος, τότε αυξάνεται και η ποσότητα αυτού του μικροβιακού πληθυσμού, με αποτέλεσμα τη φλεγμονή. Αυτό, με άλλα λόγια, προκαλεί τηn ύπαρξη φαγεσώρων (μπιμπίκια μαύρα ή και άσπρα), βλατινοφλυκταινιδίων (κόκκινα σπυριά με λευκό κεφάλι ) ή και μεγάλων οζιδίων (κύστες που μπορούν να καταλήξουνε σε ατροφικές ή και υπερτροφικές ουλές). Όλα αυτά μπορεί να ξεκινήσουν από διάφορες αιτίες, που θα αναφερθούν αμέσως μετά.
Φυσικά, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα διαφορετική εμφάνιση της ακμής, τόσο όσον αφορά την έκτασή της, όσο και τη σοβαρότητα της μορφής της. Έτσι , αν επιχειρήσουμε να την κατηγοριοποιήσουμε σε στάδια, ανάλογα με το βαθμό σοβαρότητας του εξανθήματος , θα βλέπαμε ότι υπάρχουν τουλάχιστον δεκαέξι (Gunliff).
Οι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν ακμή πολλοί και ποικίλοι. Όμως, σαν βασική αιτία ενοχοποιείται η ορμονική μεταβολή, που μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια της εφηβείας (αναμενόμενα και φυσιολογικά), όπως όμως και κάθε ορμονική μεταβολή που μπορεί να συμβεί κατά την διάρκεια της ενηλίκου ζωής . Έτσι, πολλές φορές βλέπουμε κυρίως γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, μεταξύ 25-35, με ελαφρά, μέτρια ή και σοβαρή ακμή.
Η ακμή μπορεί να εμφανιστεί, ως εκ τούτου, και στα δύο φύλα κατά τη διάρκεια της εφηβείας, ενώ αργότερα οι γυναίκες υπερτερούν σε σχέση με τους άντρες, κυρίως λόγω των ορμονικών μεταβολών που έχουν π.χ. εμμηνορυσία , διαταραχές του κύκλου με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, εγκυμοσύνη, λοχεία, εμμηνόπαυση. Ακόμα, λήψη ορμονικών σκευασμάτων ή και άλλων φαρμάκων μπορεί να προκαλέσουν ακμοειδή εξανθήματα. Το stress, με την έννοια της πτώσης της άμυνας του οργανισμού μπορεί να διεγείρει φαινόμενα ακμής. ‘Επίσης, η κακή χρήση καλλυντικών, όπως ιδιαίτερα λιπαρά σκευάσματα ή ελαιώδη προϊόντα και μάσκες, μπορεί να προκαλέσουν ακμή.
Αντιλαμβανόμαστε ότι όλες αυτές οι διαδικασίες θα προκαλέσουν πολύ πιο άμεσα και εύκολα ακμή σε ένα δέρμα λιπαρό, δηλαδή σε ένα άτομο του οποίου οι τριχοσμηγματογόνες μονάδες ήδη παράγουν σμήγμα σε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα και συχνότητα, απ’ ότι σε κάποιον άλλον, του οποίου το δέρμα θεωρείται κανονικό ή ξηρό.
Μετά σε αυτά τα πλαίσια, θα λέγαμε ότι η κληρονομικότητα παίζει ρόλο στην εμφάνιση της ακμής, όσον αφορά την ποιότητα του δέρματος.
Η ακμή δεν συνιστά νόσο που να απαιτεί θεραπεία λόγω κατάλυσης της υγείας, αλλά δημιούργει ψυχολογική επιβάρυνση. Η ποικιλία της μορφής της ακμής έχει σαν αποτέλεσμα μεγάλη ποικιλία και στις θεραπευτικές επιλογές μας. Τοπικά, υπάρχουν φάρμακα αλλά και καλλυντικά σκευάσματα που έχουν στόχο τον καθαρισμό του δέρματος, την εξισορρόπηση του σμήγματος όπως επίσης και αντιφλεγμονώδη, αντιμικροβιακά ή και απολεπιστικά σκευάσματα. Όσον αφορά την Ρ.Οs ( από του στόματος δηλαδή) χορήγηση σκευασμάτων, η ποικιλία συνεχίζεται. Αντιβιοτικά, αντισυλληπτικά, φυσικά ανάλογα τη Vit-A, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία είναι μόνο μερικά απ’ αυτά. Το τι θα χρησιμοποιηθεί κάθε φορά κρίνεται κατά περίσταση και κατά περίπτωση, μετά από τη λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού, κλινικής εξετάσεως και συζήτησης με τον ασθενή σχετικά με τον τρόπο ζωής του, τις συνήθειες του κ.λ.π.
Κατά την άποψή μου, η θεραπεία της ακμής εξατομικεύεται και απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο σε έναν συγκεκριμένο άνθρωπο. Το σίγουρο είναι ότι η ακμή και ό,τι αυτή συνεπάγεται, δηλαδή μείωση της αυτοπεποίθησης και επομένως του επιπέδου της ποιότητας ζωήςτου ακνεϊκού ασθενούς, είναι κάτι που αντιμετωπίζεται και ελέγχεται. Για τον καθένα υπάρχει μια λύση στο πρόβλημά του, απόλυτα προσαρμοσμένη στο συγκεκριμένο είδος ακμής που έχει, τον τρόπο και τις συνήθειες ζωής του.
Το μόνο που χρειάζεται είναι η θέληση να το αντιμετωπίσει, με τη συμβουλή και φροντίδα του ειδικού.
Κείμενο : Μαγδαληνή Βόγκα, Δερματολόγος
